рд░ोрд▓ рдк्рд▓े рдФрд░ рдиृрдд्рдп рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा 2018-19
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрднिрдпाрди рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЖрдЬ рджि0 30 рдЕрдЧрд╕्рдд 2018 рдХो рд░0рдЗ0рдХ0 рднेрд▓ рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдоे рд░ोрд▓ рдк्рд▓े рдФрд░ рдиृрдд्рдп рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЬिрд╕рдоें рд▓ोрдХ рдиृрдд्рдп рдоे рд╡िрдзाрд▓рдп рдХो рддृрддीрдп рд╕्рдеाрди рдоिрд▓ा। рдХाрдпрд░्рдХ्рд░рдо рдХि рдХुрдЫ рдЭрд▓рдХिрдпों рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै।
*****************************
Short Essay on
рдЪौрдеी рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдХे рдХेंрдж्рд░ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд
рдЪрд░्рдЪा рдоें рдХ्рдпों?
рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे рдЪौрдеी рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдХे рд▓िрдпे рд╡िрд╢्рд╡ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ (WEF) рдХे рдХेंрдж्рд░ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдХрд╣ा рдХि ‘рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0’ рдоें рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХो рдмрджрд▓рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдоौрдЬूрдж рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рд╕ैрди рдл्рд░ांрд╕िрд╕्рдХो, рдЯोрдХिрдпो рдФрд░ рдкेрдЗрдЪिंрдЧ рдХे рдмाрдж рджुрдиिрдпा рдоें рдпрд╣ рдЪौрдеा рдХेंрдж्рд░ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ोрдиे рд╕े рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЕрдкाрд░ рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдХे рджрд░рд╡ाреЫे рдЦुрд▓ेंрдЧे।
рдк्рд░рдоुрдЦ рдмिंрджु
- рдХृрдд्рд░िрдо рдмौрдж्рдзिрдХрддा, рдорд╢ीрди-рд▓рд░्рдиिंрдЧ, рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдСрдл рдеिंрдЧ्рд╕, рдм्рд▓ॉрдХрдЪेрди рдФрд░ рдмिрдЧ рдбाрдЯा рдЬैрд╕े рдЙрднрд░рддे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рднाрд░рдд рдХो рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдирдИ рдКँрдЪाрдЗрдпों рдкрд░ рд▓े рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं рддрдеा рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиा рд╕рдХрддे рд╣ैं।
- рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдпे рди рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ै рдмрд▓्рдХि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рднी рд╣ै। ‘рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0’ рдоें рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдиीрдп рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдХाрдоों рдоें рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рддेреЫी рдЖрдПрдЧी рдФрд░ рдХाрдо-рдХाрдЬ рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓ेрдЧी।
- рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЗंрдбिрдпा рдЕрднिрдпाрди рдиे рдбेрдЯा рдХो рднाрд░рдд рдХे рдЧाँрд╡ों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдпा рд╣ै। рдиिрдХрдЯ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рд╕ंрдЪाрд░-рд╕рдШрдирддा, рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрд╡рд░ेрдЬ рдФрд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рддाрджाрдж рдмрд╣ुрдд рдмреЭрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै।
- рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें 93% рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ рд╣ै рдФрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 50 рдХрд░ोрдб़ рднाрд░рддीрдпों рдХे рдкाрд╕ рдЕрдм рдоोрдмाрдЗрд▓ рдлोрди рд╣ैं।
- рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдбेрдЯा рдЦрдкрдд рднाрд░рдд рдоें рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рднाрд░рдд рдПрдХ рдРрд╕ा рджेрд╢ рд╣ै рдЬрд╣ाँ рдбेрдЯा рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдХीрдордд рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рднाрд░рдд рдХी рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा рдФрд░ рдЖрдзाрд░, рдпूрдкीрдЖрдИ, рдИ-рдиाрдо рддрдеा рдЬीрдИрдПрдо рд╕рд╣िрдд рдЙрд╕рдХे рдЗंрдЯрд░рдлेрд╕ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рднूрдоिрдХा рд░рд╣ी рд╣ै।
- рдСрдк्рдЯिрдХ рдлाрдЗрдмрд░ рдХे рд╕ाрде рд╕рднी 2.5 рд▓ाрдЦ рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрддों рдХो рдЬोрдб़рдиे рдХा рдХाрдо рдЬрд▓्рдж рд╣ी рдкूрд░ा рд╣ो рдЬाрдПрдЧा। 2014 рдоें рдХेрд╡рд▓ 59 рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрддें рдСрдк्рдЯिрдХ рдлाрдЗрдмрд░ рд╕े рдЬुреЬी рдеी, рдЬрдмрдХि рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдпрд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा 1 рд▓ाрдЦ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкрд╣ुँрдЪ рдЧрдИ рд╣ै|
- рдХृрдд्рд░िрдо рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдоें рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХे рд▓िрдпे рдХुрдЫ рдорд╣ीрдиे рдкूрд░्рд╡ рдПрдХ рдореЫрдмूрдд рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдпे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░рдгрдиीрддि рддैрдпाрд░ рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдирдП рдХेंрдж्рд░ рд╕े рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓ेрдЧा।
- рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0’ рдФрд░ рдХृрдд्рд░िрдо рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдХे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмेрд╣рддрд░ рд╕ुрдзाрд░ рд╣ोрдЧा рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдкрд░ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдЦрд░्рдЪ рдХрдо рд╣ोрдЧा। рдЗрд╕рд╕े рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдорджрдж рдоिрд▓ेрдЧी рдФрд░ рдпрд╣ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рд▓िрдпे рдХाрдлी рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрдЧा।
- рдпाрддाрдпाрдд рдФрд░ рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдоोрдмिрд▓िрдЯी рдЬैрд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдпрд╣ рдХेंрдж्рд░ рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдХाрд░्рдп рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдЧрддि рдХे рдордж्рджेрдиреЫрд░ ‘рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдпे рд╕рдоाрдзाрди, рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд▓िрдпे рд╕рдоाрдзाрди’ рд╣рдоाрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै।
- рд╕्рдХिрд▓ рдЗंрдбिрдпा рдоिрд╢рди, рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдЗंрдбिрдпा рдФрд░ рдЕрдЯрд▓ рдирд╡ाрдЪाрд░ рдЕрднिрдпाрди рдЬैрд╕ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдкрд╣рд▓ें рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдирдИ рдФрд░ рдЙрднрд░рддी рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХिрдпों рдХे рд▓िрдпे рддैрдпाрд░ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं।
рдЪрддुрд░्рде рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдпा рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0
- рдкрд╣рд▓ी рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдЬрд▓ рд╡ рднाрдк рдХी рд╢рдХ्рддि рд╕े рд╣ुрдИ рдеी। рджूрд╕рд░ी рд╡िрдж्рдпुрдд рдКрд░्рдЬा рд╕े, рддीрд╕рд░ी рдХ्рд░ांрддि рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЪрд▓ рд░рд╣ी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдФрд░ рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░ोрдж्рдпोрдЧिрдХी рдЬрдиिрдд рд╣ै।
- рдЪौрдеी рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдоें рдЖрдЗрдЯी рд╡ рд╡िрдиिрд░्рдоाрдг рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдХाрд░्рдп рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЕрдоेрд░िрдХा рдФрд░ рдЬрд░्рдордиी рдиे 2010 рдХे рдмाрдж рдЗрд╕ рдкрд░ рдХाрд░्рдп рд╢ुрд░ू рдХिрдпा।
- ‘рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0’ рд╡िрд╢्рд╡ рдЖрд░्рдеिрдХ рдлोрд░рдо рдХी 2016 рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдмैрдардХ рдХी рдеीрдо рдеी, рдЬिрд╕рдХे рдмाрдж рдЪрддुрд░्рде рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдХा рд╡िрдЪाрд░ рддेреЫी рд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддा рдЧрдпा।
- ‘рдЙрдж्рдпोрдЧ 4.0’ рд╡िрд╢्рд╡рднрд▒ рдоें рдПрдХ рд╢рдХ्рддि рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕े рдЕрдЧрд▓ी рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдХрд╣ा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ рдоुрдЦ्рдпрдд: рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдСрдл рдеिंрдЧ्рд╕ (IoT), рдмाрдзा рд░рд╣िрдд рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी, рддीрд╡्рд░ рдЧрддि рд╡ाрд▓ी рд╕ंрдЪाрд░ рддрдХрдиीрдХिрдпों рдФрд░ 3рдбी рдк्рд░िंрдЯिंрдЧ рдЬैрд╕े рдЕрдиुрдк्рд░рдпोрдЧों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЕрдзिрдХ рдбिрдЬिрдЯрд▓ीрдХрд░рдг рддрдеा рдЙрдд्рдкाрджों, рд╡ैрд▓्рдпू рдЪेрди, рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоॉрдбрд▓ рдХो рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рд╕े рдЕрдзिрдХाрдзिрдХ рдЬोрдб़рдиे рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдкрдЦрд╡ाреЬा рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЪिрдд्рд░ рдХрд▓ा рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा
рджिрдиांрдХ 21 рдЕрдЧрд╕्рдд 2018 рдХो рд░ाрдЬрдХीрдп рдЗрдг्рдЯрд░ рдХाрд▓ेрдЬ рднेрд▓ рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдоें CSR (Corporate Society
Responsibilities) рднेрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдЕрднिрдпाрди рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдкрдЦрд╡ाреЬा рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЪिрдд्рд░ рдХрд▓ा рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा। рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рд╕рдлрд▓ рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдкुрд░рд╕्рдХृрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрддрд░рдг CSRрдХे AGM рд╢्рд░ी рдР0 рдХे0 рдЧुрдк्рддा рдЬी рддрдеा GM рд╢्рд░ी рдЬे0рдмी0 рд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдХाрд░्рдп рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди рддрдеा рд╕рд╣ाрдпोрдЧ рд╢्рд░ी рдиेрд░рди्рдж्рд░ рдХुрдоाрд░, рд░ाрдЬीрд╡ рд░ाрдаी рддрдеा рдк्рд░рджीрдк рдиेрдЧी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा।
****************
рд╢्рд░ीрджेрд╡ рд╕ुрдорди рдмрд▓िрджाрди рджिрд╡рд╕ 25.07.2018
рд░ाрдЬрдХीрдп рдЗрдг्рдЯрд░ рдХाрд▓ेрдЬ рднेрд▓ рдоें рд╡ृрдХ्рд╖ाрд░ोрдкрдг рдХे рд╕ाрде рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░ рдмрд▓िрджाрди рджिрд╡рд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें рдпाрдж рдХिрдпे рдЧрдП рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी рд╢्рд░ीрджेрд╡ рд╕ुрдорди।
It's really inspirational to see the participation of people in the welfare of society which will somewhere lead to the betterment of economy of India. If you are interested then I have a book- Economics of India to recommend that will provide you the different view of Indian economy.
ReplyDeleteInformative post. Thanks for sharing.
ReplyDeleteBest Girls Institute in Lucknow